কেঁচুসাৰ (Vermicompost)

কেঁচুসাৰ (Vermicompost)

কেঁচুসাৰ (Vermicompost) হৈছে কেঁচু ব্যৱহাৰ কৰি জৈৱিক পদাৰ্থ ভাঙি পুষ্টিকৰ সাৰ হিচাপে পচন সাৰ প্ৰস্তুত কৰা প্ৰক্ৰিয়া। কেঁচুসাৰ (Vermicompost) ব্যৱহাৰ কৰিলে কেইবাটাও সুবিধা আছে, যিবোৰ বিষয়ে তলত চমুকৈ আলোচনা কৰা হৈছে।

পুষ্টিকৰ সাৰ: কেঁচুসাৰ (Vermicompost) হৈছে নাইট্ৰজেন, ফছফৰাছ, পটাছিয়াম আদি পুষ্টিকৰ পদাৰ্থৰে সমৃদ্ধ অতি ঘন সাৰ। এই পুষ্টিকৰ উপাদানসমূহ উদ্ভিদৰ বৃদ্ধিৰ বাবে অপৰিহাৰ্য আৰু ই মাটিৰ গুণাগুণ উন্নত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।

মাটিৰ গঠন উন্নত কৰে: কেঁচুসাৰত (Vermicompost) হিউমাছ থাকে, যিটো এটা ক’লা জৈৱিক পদাৰ্থ যিয়ে মাটিৰ গঠন, পানী ধৰি ৰখা ক্ষমতা আৰু বায়ুমণ্ডল উন্নত কৰে। ইয়াৰ ফলত মাটিৰ উৰ্বৰতা আৰু উদ্ভিদৰ বৃদ্ধি হোৱাত সহায়ক হ’ব পাৰে।

আৱৰ্জনা হ্ৰাস কৰে: কেঁচুসাৰ (Vermicompost) হৈছে জৈৱিক আৱৰ্জনা, যেনে পেলনীয়া খাদ্য আৰু ঘৰৰ জৈৱিক আৱৰ্জনা, গছৰ পাত, শাক পাচলিৰ আৱৰ্জনা আদি সঠিক ব্যৱহাৰ হয়। ইয়াৰ দ্বাৰা সেউজ গৃহ গেছৰ নিৰ্গমন হ্ৰাস পোৱাত সহায়ক হ’ব পাৰে আৰু অধিক বহনক্ষম পৰিৱেশ গঢ়ি তোলাত অৰিহণা যোগাব পাৰে।

নিৰাপদ আৰু পৰিৱেশ অনুকূল: কেঁচুসাৰ (Vermicompost) হৈছে এক প্ৰাকৃতিক প্ৰক্ৰিয়া য’ত ৰাসায়নিক পদাৰ্থ বা কৃত্ৰিম সাৰ ব্যৱহাৰ কৰা নহয়। ই উদ্ভিদ, জীৱ-জন্তু, মানুহৰ বাবে নিৰাপদ আৰু পৰিৱেশৰ কোনো ক্ষতি নকৰে।

কম খৰচী: প্লাষ্টিকৰ ডাঙৰ পাত্ৰ, টুকুৰা টুকুৰ কৰা কাগজ, খাদ্যৰ আৱৰ্জনা আদি সস্তা সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰি ঘৰতে কেঁচুসাৰ (Vermicompost) প্ৰস্তুত কৰিব পাৰি। ইয়াৰ ফলত ই মাটিৰ গুণাগুণ উন্নত কৰাৰ লগতে কম খৰচতে একপ্ৰকাৰৰ বিনামূল্যে ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰি ঘৰৰ বাগিচাত প্ৰয়োগ কৰিব পাৰি।

সামগ্ৰিকভাৱে কেঁচুসাৰ (Vermicompost) ব্যৱহাৰ কৰিলে মাটিৰ গুণাগুণ উন্নত কৰা, আৱৰ্জনা হ্ৰাস কৰা আৰু এক জৈৱিক বাগিচা গঢ় দিয়াত সহায়ক হ’ব পাৰে।

কেঁচুসাৰ (Vermicompost) প্ৰস্তুত কৰিবলৈ কি কি সামগ্ৰীৰ প্ৰয়োজন

কেঁচুসাৰ (Vermicompost) প্ৰস্তুত কৰিবলৈ আপোনাক নিম্নোক্ত সামগ্ৰীৰ প্ৰয়োজন হ’ব:

জৈৱিক আৱৰ্জনা সামগ্ৰী: বিভিন্ন ধৰণৰ জৈৱিক আৱৰ্জনা সামগ্ৰীৰে কেঁচুসাৰ (Vermicompost) কৰিব পাৰি, যেনে পাকঘৰৰ জৈৱিক আৱৰ্জনা (ফল-মূল বাকলি, শাক পাচলিৰ আৱৰ্জনা, পেলনীয়া চাহ), চোতালৰ আৱৰ্জনা (ঘাঁহৰ টুকুৰা, পাত, সৰু ডাল), আৰু পশুৰ গোবৰ (ঘোঁৰা, গৰু, কুকুৰা, হাঁহ বা শহাপহু)।

কেঁচু: কেঁচুসাৰৰ (Vermicompost) বাবে কেঁচুৰ প্ৰয়োজন হ’ব। ৰঙা কেঁচু, যাক ৰঙা উইগলাৰ বুলিও কোৱা হয়, কেঁচুসাৰ (Vermicompost) ৰ বাবে আটাইতকৈ বেছি ব্যৱহাৰ কৰা কেঁচু।

গোটা সামগ্ৰী: কেঁচুক থাকিবলৈ আৰু জৈৱিক আৱৰ্জনা পচি যাবলৈ সহায় কৰিবলৈ কিছুমান গোটা সামগ্ৰীৰ প্ৰয়োজন হয়। বিচনাৰ সামগ্ৰী টুকুৰা টুকুৰ কৰা বাতৰি কাকত, কাৰ্ডবৰ্ড, তামোলৰ ঢকুৱা বা অন্যান্য সামগ্ৰীৰে তৈয়াৰ কৰিব পাৰি।

পাত্ৰ: কেঁচু আৰু জৈৱিক আৱৰ্জনা ৰখাৰ বাবে এটা পাত্ৰৰ প্ৰয়োজন হ’ব। আপুনি প্লাষ্টিকৰ পাত্ৰ, কাঠৰ বাকচ বা আন যিকোনো পাত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে যিটো কেঁচু আৰু আৱৰ্জনা ৰাখিব পৰাকৈ ডাঙৰ হলে ভাল হয়।

পানী: কেঁচু জীয়াই থাকিবলৈ আৰ্দ্ৰ পৰিৱেশৰ প্ৰয়োজন হয়, গতিকে গোটা সামগ্ৰীবোৰ আৰ্দ্ৰ কৰি ৰাখিবলৈ মাজে মাজে পানী ছটিয়াই দিব লাগিব।

অন্যান্য: মেচিন বা দাৰ সহায়ত জৈৱিক আৱৰ্জনাবোৰ সৰু সৰুকৈ কাটিব পাৰি, যাৰ ফলত কেঁচুবোৰে হজম কৰাত সহজ হয়।

বি:দ্ৰ: আপোনাৰ কেঁচুসাৰ (Vermicompost) পাত্ৰত মাংস, দুগ্ধজাত সামগ্ৰী, তেল, আৰু পোহনীয়া জন্তুৰ আৱৰ্জনা পেলোৱা এৰাই চলাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ, কিয়নো ই কীট-পতংগক আকৰ্ষণ কৰিব পাৰে আৰু দুৰ্গন্ধৰ সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে।

কেঁচুসাৰ (Vermicompost) কেনেকৈ প্ৰস্তুত কৰিব লাগে

কেঁচু ব্যৱহাৰ কৰি জৈৱিক পদাৰ্থবোৰ পচি পুষ্টিকৰ পচন সাৰ হিচাপে পৰিগণিত কৰা প্ৰক্ৰিয়াক কেঁচুসাৰ (Vermicompost) বোলে। যিটো উদ্ভিদৰ বাবে প্ৰাকৃতিক সাৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। কেঁচুসাৰ (Vermicompost) প্ৰস্তুত কৰাৰ পদক্ষেপসমূহ তলত উল্লেখ কৰা হৈছে:

উপযুক্ত পাত্ৰ বাছি লওক: আপুনি কমেও ৮ ইঞ্চি দ ঢাকনি থকা প্লাষ্টিক বা কাঠৰ বিন ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে। পাত্ৰটোৰ কাষ আৰু তলত ফুটা কৰি সঠিকভাৱে বায়ু চলাচল আৰু পানী নিষ্কাশন কৰাটো নিশ্চিত কৰক।

বিচনা প্ৰস্তুত কৰক: কেঁচুসাৰ (Vermicompost) বাবে আৰ্দ্ৰ আৰু অধিক কাৰ্বনযুক্ত বিচনাৰ সামগ্ৰীৰ প্ৰয়োজন হয়। আপুনি টুকুৰা টুকুৰ কৰা কাগজ, কাৰ্ডবৰ্ড, তামোলৰ কয়লা বা পাত ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে। বিচনাৰ সামগ্ৰীখিনি পাত্ৰত দিয়াৰ আগতে কেইঘণ্টামান পানীত তিয়াই থওক।

কেঁচু যোগ কৰক: ভাৰ্মিকম্পোষ্টিঙৰ বাবে ৰঙা উইগলাৰ হৈছে সৰ্বোত্তম প্ৰজাতিৰ কৃমি। আপুনি স্থানীয় যোগানকাৰীৰ পৰা বা অনলাইনত ক্ৰয় কৰিব পাৰে। পাত্ৰটোত এমুঠি কেঁচু দি বিচনাৰ সামগ্ৰীৰে ঢাকি দিব।

জৈৱিক আৱৰ্জনা যোগ কৰক: কেঁচুসাৰ (Vermicompost) বাবে সেউজীয়া আৰু বাদামী ৰঙৰ জৈৱিক আৱৰ্জনা মিশ্ৰণৰ প্ৰয়োজন। সেউজীয়া আৱৰ্জনাসমূহৰ ভিতৰত পাকঘৰৰ টুকুৰা যেনে শাক-পাচলি আৰু ফলৰ খোলা, কফিৰ গুড়ি, আৰু চাহৰ বেগ আদি অন্তৰ্ভুক্ত। বাদামী আৱৰ্জনাসমূহৰ ভিতৰত শুকান পাত, কাগজ, কাৰ্ডবৰ্ড আদি অন্তৰ্ভুক্ত। আৱৰ্জনাবোৰ সৰু সৰুকৈ কাটি নিয়মিতভাৱে পাত্ৰত যোগ কৰাটো নিশ্চিত কৰক।

আৰ্দ্ৰতাৰ মাত্ৰা বজাই ৰাখক: কেঁচুসাৰ (Vermicompost) বাবে আৰ্দ্ৰ পৰিৱেশৰ প্ৰয়োজন। আৰ্দ্ৰতাৰ মাত্ৰা বজাই ৰাখিবলৈ বিচনাৰ সামগ্ৰীৰ ওপৰত নিয়মিতভাৱে পানী ছটিয়াই দিব পাৰে। অৱশ্যে অতিমাত্ৰা পানী নিদিব কাৰণ ইয়াৰ ফলত কেঁচুবোৰ ডুব যাব পাৰে।

পচন সাৰ চপোৱা: কেঁচুসাৰ (Vermicompost) কৰিলে পচন সাৰ উৎপাদন হ’বলৈ প্ৰায় ৩-৬ মাহ সময় লাগে। বিচনাৰ সামগ্ৰীখিনি এবাৰ ক’লা, ছিন্নভিন্ন আৰু পুষ্টিকৰ পচন সাৰলৈ পৰিণত হ’লে ই চপোৱাৰ বাবে সাজু হয়। চপোৱাৰ বাবে পচন সাৰখিনি পাত্ৰৰ এটা ফালে লৈ আনটো ফালে সতেজ বিচনাৰ সামগ্ৰী দিব লাগে। কেঁচুবোৰে পচন সাৰ এৰি সতেজ বিচনাৰ সামগ্ৰীলৈ প্ৰব্ৰজন কৰিব। তাৰ পিছত আপুনি পচন সাৰ আঁতৰাই আপোনাৰ বাৰী বা টাবত ৰখা গছত ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে।

আমি কেঁচুসাৰ (Vermicompost) ক'ত ক'ত ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰো?

কেঁচুসাৰ (Vermicompost) ক প্ৰাকৃতিক সাৰ আৰু মাটি কণ্ডিচনাৰ হিচাপে বিভিন্ন পৰিৱেশত ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি, যেনে -

বাগিচা: কেঁচুসাৰ (Vermicompost) হৈছে পুষ্টিকৰ পদাৰ্থ সমৃদ্ধ মাটি সংশোধনী যাৰ সহায়ত ঘৰুৱা বাগিচা, ৰাজহুৱা বাগিচা, ব্যৱসায়িক পামৰ গছ-গছনিত সাৰ হিচাপে প্ৰয়োগ কৰিব পাৰি।

মাটিৰ গুণাগুণ বৃদ্ধি: মাটিৰ স্বাস্থ্য উন্নত কৰিবলৈ আৰু গুণাগুণ বৃদ্ধিৰ বাবে ঘাঁহনি, গছ আৰু ফুলনি বাগিছাত কেঁচুসাৰ (Vermicompost) প্ৰয়োগ কৰিব পাৰি।

হাইড্ৰ’পনিক্স: হাইড্ৰ’পনিক ব্যৱস্থাত কেঁচুসাৰ (Vermicompost) বৃদ্ধিৰ মাধ্যম হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি, যাৰ ফলত মাটি অবিহনে খেতি কৰা উদ্ভিদৰ বাবে পুষ্টিকৰ পদাৰ্থৰ প্ৰাকৃতিক উৎস পোৱা যায়।

পচন সাৰ প্ৰস্তুত কৰা: পৰম্পৰাগত পচন সাৰৰ স্তূপৰ বাবেও কেঁচুসাৰ (Vermicompost) ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি, যিয়ে পচন প্ৰক্ৰিয়া ক্ষিপ্ৰ কৰাত সহায় কৰে আৰু পচন সাৰত উপকাৰী অণুজীৱ যোগ কৰে।

কেঁচুসাৰ (Vermicompost) প্ৰস্তুত কৰাৰ সময়ত কি কৰিব নালাগে

কেঁচুসাৰ (Vermicompost) হৈছে কৃমি ব্যৱহাৰ কৰি খাদ্যৰ টুকুৰা, চোতালৰ আৱৰ্জনা আৰু অন্যান্য জৈৱিক পদাৰ্থৰ দৰে জৈৱিক পদাৰ্থ ভাঙি পুষ্টিকৰ পদাৰ্থ সমৃদ্ধ পচন সাৰ হিচাপে গঢ়ি তোলা প্ৰক্ৰিয়া যিটো উদ্ভিদক সাৰ দিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। কেঁচুসাৰ (Vermicompost) প্ৰস্তুত কৰাৰ সময়ত কিছুমান কাম এৰাই চলিব লাগে:

১) আপোনাৰ কেঁচুসাৰৰ পাত্ৰত মাংস, দুগ্ধ বা তেলীয়া খাদ্য যোগ নকৰিব। এই বস্তুবোৰে কীট-পতংগক আকৰ্ষণ কৰিব পাৰে, দুৰ্গন্ধ সৃষ্টি কৰিব পাৰে, কেঁচুৰ ভাৰসাম্য বিঘ্নিত কৰিব পাৰে।

৩) আপোনাৰ কেঁচুক অতিমাত্ৰা খাদ্য নিদিব। অতিৰিক্ত খাদ্য পচি বেয়া গোন্ধৰ সৃষ্টি নহ’বলৈ কেঁচুসাৰ (Vermicompost) পাত্ৰত খাদ্যৰ টুকুৰাবোৰ মধ্যমীয়াকৈ যোগ কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ। সাধাৰণ নিয়ম অনুসৰি কেইদিনমানৰ ভিতৰত কেঁচুবোৰে যিমান খাদ্য খাব পাৰে সিমান খাদ্যহে যোগ কৰিব লাগে।

৫) আপোনাৰ কেঁচুসাৰ (Vermicompost) পাত্ৰত অজৈৱিক পদাৰ্থ যোগ নকৰিব। কেঁচুয়ে প্লাষ্টিক, ধাতু বা অন্যান্য অজৈৱিক পদাৰ্থ হজম কৰিব নোৱাৰে, যাৰ ফলত কেঁচুৰ পাচনতন্ত্ৰ বন্ধ হৈ পৰে আৰু শেষত ইয়াৰ ক্ষতি হ’ব পাৰে।

৬) আপোনাৰ কেঁচুসাৰ (Vermicompost) পাত্ৰটো বেছি শুকান বা বেছি তিতিবলৈ নিদিব। কেঁচু জীয়াই থাকিবলৈ আৰ্দ্ৰ পৰিৱেশৰ প্ৰয়োজন হয়, কিন্তু অত্যধিক আৰ্দ্ৰতাই কেঁচুৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে।

৭) আপুনি আপোনাৰ কেঁচুসাৰ (Vermicompost) পাত্ৰত যোগ কৰা সামগ্ৰীত কীটনাশক বা ৰাসায়নিক পদাৰ্থ ব্যৱহাৰ নকৰিব। এই পদাৰ্থবোৰে কেঁচুবোৰৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে আৰু পচন সাৰ প্ৰক্ৰিয়াক বিঘ্নিত কৰিব পাৰে।

 এই ভুলবোৰ এৰাই চলি আপুনি এটা স্বাস্থ্যসন্মত আৰু উৎপাদনশীল কেঁচুসাৰ (Vermicompost) পাত্ৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। যিয়ে আপোনাৰ গছ-গছনিবোৰ বৃদ্ধিৰ বাবে পুষ্টিকৰ পদাৰ্থ সমৃদ্ধ পচন সাৰ যোগান ধৰিব।

  মনত ৰাখিব সদায় গ্ল’ভছ পিন্ধিহে কেঁচুসাৰ (Vermicompost) লগত সম্পৰ্কৃত কামবোৰ কৰিব আৰু কাম শেষ হোৱাৰ পিছত হাত ধুব লাগে। লগতে উৎপাদিত কেঁচুসাৰ (Vermicompost) ভালদৰে সংৰক্ষণৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগে আৰু প্ৰয়োজন অনুসৰি সময়ে সময়ে ব্যৱহাৰ কৰা উচিত।